هما بی بی صولت قشقایی در گذشت
هما بی بی صولت قشقایی، رنگین کمانی در آسمان ایل قشقایی.
سرباز پیشتازی از خیل عشقبازان/ از صحنه شجاعت یکتا دلاوری رفت.
هما تاج بی بی فرزند زنده یاد محمد ناصر خان قشقایی ایلخان بزرگ ایل قشقایی بود،نام مادرش رودابه بی بی قشقایی فرزند عبداله خان ضرغام الدوله فرزند داراب خان قشقایی است.
وی در سال ۱۳۰۸ در ایل بزرگ قشقایی در سیه چادری بزرگ ودر خانواده ای نامدار وپُر زرق وبرق ایلخان چشم به جهان گشود.
ناصر خان قشقایی که مردی سیاس با قدرت مالی ونظامی ایلی بی نظیری در جنوب درحکم پادشاهی بی تاج وتخت حکمرانی می کرد، دارای دو پسر وپنج دختر بود.
پسرها بنام عبدالله خان وکامبیز خان، ودختران بنامهای هماتاج بی بی، ناهید بی بی، فریده بی بی، ایران بی بی، مهین بی بی، بود
که مهین در همان اوان کودکی به رحمت خدا رفت.
هما تاج بی بی بعد از عبدالله خان که پسر بزرگ ناصر خان بود اولین دختر متولد شده ایلخان بود.
در آن زما رسم بزرگان وایلخانان برآن بود که مولود پسر را مادر (همسر) ایلخان شیر می داد ودخترکان را به دایه هایی که امین وبزرگ باشند سپرده میشد تا نسبت به شیر دهی وبزرگ نمودن آن همت گمارند.
در این مورد خاور گلین مادر زنده یاد شهبازخان شهبازی ،بعنوان مادر خوانده انتخاب گردید، هما تاج بی بی از این مادر بزرگوار شیر می نوشد ودر دامن این شیر زن بزرگ وپرورش می یافت. او از همان کوچکی بزرگی در ناصیه اش پیدا بود ، شجاعت وشهامت از خاصه بارز وی بود.
بعد از جریانات سیاسی ودر گیریهای مسلحانه بین ایلخان قشقاییها ودولت حاکم در زمان پهلوی اول ( رضا شاه)رخ می دهد ومحمود خان آیرم از فرماندهان عالیرتبه ارتش رضا شاهی نقش بزرگی درجنگ ایفا می کند که منجر به زندانی شدن ایلخان می گردد ، پس از گذشت زمانی کوتاه ورهایی صولت الدوله با ناصر خان از حبس به نمایندگی شهرهای جهرم وفیروز آباد بر کرسی وکالت مجلس شورای ملی قرار می گیرند که حامی بزرگ آنان در دربار رضا شاهی که سمت رئیس الوزرایی را داشت زنده یاد مستوفی الممالک که فوت می کند در بر گشتن از تشییع جنازه آن مرحوم، رضا شاه دستور صلب مصونیت پارلمانی صولت الدوله وناصر خان را صادر وهر دو رهایی زندان می گردند.ودر ۱۶ مهر ماه ۱۳۱۱ اسماعیل خان صولت الدوله ملقب به سر دار عشایر در زندان بر اثر عفونت به رحمت خدا رفت.
در این ایام هما تاج بی بی ۸ یا ۹ ساله بود که توسط علی آقا بیگ، پدر آقای زنده یاد حسین خان حیدری، که بعدها از امین ترین فرد ناصر خان شده بود از ایل به تهران برده شد،وتا سال ۱۳۲۰ در آنجا بودند پس از شهریور ۱۳۲۰ وحمله متفقین به ایران در جنگ جهانی دوم وتبعید رضا شاه به خارج، ایلخان از زندان فرار وبه ایل باز گشت وپس از جنگها با نیروهای دولتی پیروز میدان گردید وبعنوان سناتور انتخابی مجلس سنا، و دو برادرش بنامهای محمد حسین خان وخسرو خان به نمایندگی از شهرهای آباده وفیروز آباد کرسی نشین مجلس شورای ملی شدند .
در بین سالهای ۱۳۲۷ و۱۳۲۸ قبل از کودتای مرداد ۱۳۳۲ خانواده ناصر خان در آمریکا بسر می بردند در آنجا بود که هما تاج بی بی تحصیلات عالیه را به اتمام رساند ودرشته علوم آزمایشگاهی فارغ التحصیل گردید ودر دهه چهل شمسی به ایران مراجعت کرد ودر بیمارستانی در تهران بعنوان مسول آزمایشگاه مشغول به کار گردید.او که در سخنوری وشهامت زبانزد خاص وعام بود در حین انجام وطیفه در امور سیاسی نیز نظریه پرداز بود . فکر ایل اورا آرام نمی گذاشت با پدر وعموهای خود در مورد ایل به رایزنی می پرداخت.
وی تا سال ۱۳۵۷ که انقلاب اسلامی پیروز وسلسله پهلوی منقرض گردید در تهران خیابان پهلوی، کوچه ناهید، در منزل شخصی خود زندگی می کرد در فاصله زمانی پیش آمده وی در امور سیاسی تلاشهای زیادی می کرد ، نقش موثری در راهپیمایی بر علیه رژیم پهلوی در تهران را داشت.بعد از پیروزی انقلاب همراه با خانواده به ایل در جنوب کشور مراجعت کرد، در این هنگام بود که پدر بزرگوارشان ناصرخان قشقایی ، وعمویشان خسرو خان قشقایی در زمان نخست وزیری شاهپور بختیار آخرین رئیس هیئت دولت(نخست وزیر) بعداز ۲۴ سال تبعید، به کشور ایران باز گشته وراهی جنوب شده بودند.
زنده یاد هماتاج بی بی در کارهای سیاسی با پدرش وعمویش خسرو خان مشاوره می کرد .حقیر در بهمن ماه سال ۱۳۵۷ در آبسکو قیر وکارزین در کنار پدرش او را زیارت کردم ، مردم وفا دار ایل، که پس از ۲۴ سال تبعیدی ایلخان خود ،اینک دسته دسته می آمدند تا او را ببینند هما تاج بی بی را هم در ردیف ناصر خان وخسرو خان زیارت می کردند ، گرچه او دختر بود ولی از هر مردی مردتر بود اُبُهَت وجایگاهش در ایل کمتر از پدر و عمو نبود.هما تاج بی بی نقش بسیار بزرگ وارزنده ای در روز ۲۲ بهمن ماه ۵۷ در فیروز آباد ایفا کرد که این عمل او باعث جلو گیری از خونریزی بسیاری گردید.
درست در روز ۲۲بهمن ماه تعدادی از انقلابیون فیروز آباد همراه با جمعیت زیادی از اهالی این شهر از همه قومیتها که مسلح وغیر مسلح بودند آماده حمله به هنگ ژاندارمری فیروز آبادبودند نیروی ژاندارمری به فرماندهی سرهنگ بَکتاش آماده دفاع از هنگ ژاندارمری بودند ونیروهای مستقر در هنگ در سنگرهای خود موضع گرفته بودند هما تاج بی بی شخصاً حضور پیدا کرد وبا بلند گوی دستی که برایش فراهم کردند با مردم وژاندارمری صحبت کرد وگفت:
من هما دختر ناصر خان هستم . آمده ام که هیچ خونی نباید ریخته شود.
اول با مردم صحبت وآنان را از حمله به هنگ بر حذر داشت وآنگاه با سرهنگ <بکتاش> وارد مذاکره گردید واو را متقاعد نمود که به مردم وانقلاب بپیوندد سرهنگ بکتاش پیشنهاد هما بی بی را پذیرفت مشروط به اینکه هنگ را تحویل کسی ندهد او گفت من با آیت الله خمینی (امام) هستم واز این ساعت سرباز جانفدای او می باشم اگر کسی به ما حمله کند من بر اساس وظیفه سر بازی از مقر خود دفاع خواهم کرد این وساطت هما تاج بی بی باعث شد که از یک درگیری حتمی جلو گیری گردد اگر چنین نمی شد شاید دویست الی سیصد نفر از دو طرف کشته می شدند.
که در همین رابطه تقدیر نامه ای از طرف فرماندهی ناحیه ژاندارمری فارس، برای آقای ناصر خان قشقایی وهما تاج بی بی صولت قشقایی وحسین خان حیدری صادر گردید که نسخه ای از آن به پیوست همین قسمت ارائه می گردد. گرچه ۴۴ سال از صدور این تقدیر نامه می گذرد وگذشت زمان باعث فرسودگی وخوانا نبودن بدرستی نیست اماهمین بس که بیان گویای فعالیت صلح طلبانه هماتاج بی بی می باشد. با گذشت یک سالی از پیروزی انقلاب کدورتی بین ایلخان ودولت تازه تشکیل شده جمهوری اسلامی ایجاد گردید سال ۱۳۵۹ مادرش رودابه بی بی که به مدت ۱۵ سال دچار بیماری بود واز طبابت پزشکان هم تقریبا محروم بود در باغ ناصر آباد فیروز آباد دار فانی را وداع ومراسم تشییع جنازه آن خیلی غریبانه انجام شد ودر آرامستان بهشت زهرا فیروز آباد در ضلع غربی آن به خاک سپرده شد،که باید در این مورد خانواده زنده یاد حسین خان حیدری را که متحمل این مر اسم کفن ودفن شدند را مورد تقدیر قرار داد با همه محدودیتها این خانواده ایثار را پیشه کردند.
هما تاج بی بی که از تهران به فیروز آباد آمده بودبعد از فوت مادر با خواهرش فریده بی بی به اردوی پدرشان ملحق گردیدند وتا آخرین روزها وآخرین نفر در اردوی پدر ماندند، در اردوی پدر در افزر در نزدیکی روستای مظفری در کنار چشمه آب [ شوران] حضور داشت که در آن موقع در یک درگیری با سپاه پاسداران در نزدیکی روستای کرکویه سهراب خان کشکولی همراه با پسرش مهرداد کشته شدند وی از این پیش آمد بسیار متاثر واشکها ریخت واردو را به خویشتن داری دعوت نمود تا از در گیری مجدد جلو گیری شود . او سلیم بود ومهر بان عطوفت او یکی از خصلتهای بارزش بود با گرفتار شدگان نیروهای دولتی در اردو به مهربانی ومحبت رفتار می کرد.
در شجاعت بی نظیر ودر تصمیم پا بر جا ودر صحبت استاد کلام ودر شجاعت شیر دل بود او شاهنامه را خوانده واز شجاعت یوتاب، خواهر آریوبرزن واز تهمیته ورودابه وسودابه ، آذر میدخت وپوران میدخت،آرتیمیز دریا سالار آرتش خشایار شاه،آتوسا، ملکه ۲۸ کشور آسیایی، زربانو دختر رستم، شجاعت به ارث برده واز مادربزرگش خدیجه بی بی درس گرفته واز بی بی مریم بختیاری شهامتها آموخته بود.او بیگانه ستیز ومیهن دوست و وطن پرستی بی همتا بود، از خیلی از پیشنهادها سَر باز زد واز چراغ سبز دشمن در جنگ ایران و عراق برای مستقر در کشور دشمن دست رد بر سینه آنان زد .
بی شک دوستانی دیگر گرفتاری وی را در کوه های کهمره وبِرِز ونحوه فرار آن را به رشته تحریر خواهند کشاند.
وی پس ازحدود دوسال در اردو وفراز ونشیبهاومرگ برادر خود دکتر عبدالله خان، ودربدری در کوه وکمرهای بِرِز وگم شدن در کوه ونجات او توسط جان بر کفانی چون امین آقای علی کردی از تیره صفی خانی، حسن آقا ،خسرو ملک پور ودیگر جانفدایان سرانجام پس از هم پاشیده شدن اردو در مهکویه با هزار گرفتاری وبد بختی توانست از مرز سیستان و بلو چستان خارج واز طر یق پاکستان به اروپا برود وتا آخر عمر در غربت در آرزوی باز گشت به کشور وایلش روز شمار روز موعود گردد وسرانجام در ششم بهمن ماه ۱۴۰۲ با کوله باری از آرزو وسینه ای پر از راز در شهر ژنو سوئیس دار فانی را بدرود وغریبانه در دیار غربت به خاک سپرده شد .
او که از اصفهان تاخلیج فارس ملک پدر واجدادیش بود اینک حتی یک متر جای برای دفن در خاک کشور عزیزش ایران ندارد!
روحش شاد باد .
نامش جاودان.
دیدگاهتان را بنویسید