هما بی بی صولت قشقایی در گذشت
خسرو ایرجی | ما قشقایی ها از دو عارضه و جماعت در رنجیم:
۱-جماعتی که سعی دارند ما را با رمل، اُسطرلاب، میخ و قلاب به دیگران بچسبانند و تاریخ ایل و قوم را استقلالی قائل نبوده و بازگشت به خویش را تبلیغ می کنند، خویشی موهوم و جعلی که بافته ذهن هایی معلول ومعیوب است.
تاریخ ایل در باور این جماعت از ترکان اویغورستان تا آسیای صغیر، تنیده درافسانه هایی است که منبع و مأخذ ندارند. در نهایت نیز اینکه، تکه پاره های نامانوس و نامتجانس باهم وصله و پینه شوند و همگان را به ورطه ی هدم و غرق اندازند و جهان به اشارت چوگان زبانانِ ترک بگردد، و انتظام ماقبل تاریخِ موهوم و خیالناک را حیاتی مجدد ببخشد.
۲- آنان که از تاریخ دوسده ی اخیر ایل تصویری خیالی و اغراق گونه دارند.
آن ها ازدوره ای که پدرها و پدربزرگ هایشان درآن زیسته اند و از حوادث آن نقل عینی دارند، روایتی ذهنی می سازند
که در هیچ سند و کتابت آن را نمی توان یافت. این جماعت ازسرخیرخواهی به فرزندان خود تاریخی اغراق آمیز ارائه می دهند، به گونه ای که کودک قشقایی، موجودیت مملکت و استقلال آن را منحصرن مرهون قیام و تلاش اجداد خود و طلبکار همه ی اقوام و جوامع می داند.
من گروه اول را بیمار مالیخولیایی می دانم که هیچ وقت دچار درمان نمی شود، اما گروه دوم دچار صداقت و اعتقاد بیش ازحد، با آمیزه ی کم خوانی و اندک دانی اند. اگر شور اعتقاد را با اندکی مطالعه و تحقیق درآمیزند، از دایره ی تنگ قومیت وحصار ایلیّت به فراخنای ملیت فراخواهند جهید.
دو دردانه ی ما جناب کاوه بیات و منصور نصیری طیبی چراغ این رهایی و جهش را با سعی و رنج سالیان، افروخته و افراخته اند.
اولی با نگاهی ملی تر و دومی با نگاهی بیشتر معطوف به تاریخ و جغرافیای ایل،
میزان و نحوه مشارکت قشقایی ها در مبارزات ضد استعماری، عدالتخواهانه و آزادیخواهانه ی مردم ایران در دو سده ی اخیر از موضوعات مناقشه برانگیز بین روشنفکران قشقایی در بحث وجدل های بین خود و دیگران بوده است.
منصور نصیری با جمع آوری اسناد آن دوران(جنگ جهانی اول) از تلگراف ها و مکاتبات بین سردمداران کشور و ایالت با مقامات انگلیسی و مکاتبات و تلگراف های مختلف انگلیسی ها پرده و غبار از مجهولات آن دوره ی تاریخی برداشته و رفتار سردار ایل را در معرض قضاوت بی طرفانه یجویندگان حقیقت می گذارد.
در مجموعه این اسناد سردار ایل از حمایت قلبی تمامی وطندوستان کشور از وزیر و والی تا روحانی و روسای ایل و بازاری و کاسب برخوردار است.
حتی مخالفین انگلوفیلش هم جسارت مخالفت با منویات اظهار شده او را ندارند، گرچه بسیاری از دوستدارانش هم با نحوه ی اقدام او همسویی نداشته اند.
منصور مورخ صادقی است. او امانتدار است و مانند برخی مورخین در نقل، سند، جعل و… تخدیش روا نمی دارد.
خواندن کتاب های او تصویری صحیح و درست از دوران مورد نظر را دست به دست می کند.
من با خواندن این کتاب تصویری تقریبن کامل از سردار عشایر، صولت الدوله به دست آوردم. ازشجاعت، وطنخواهی و آزادیخواهی او تا خطاهای تاکتیکی اش.
کتاب های منصور نتیجه ی سال ها رنج و مرارت در کشوری است که شاید برخی اسناد دولت صفوی هم محرمانه باشد و دراختیار محققین قرار نگیرد.
ما قادر به ارائه ی یک مباحثه ی ساده در خصوص نقش ایل قشقایی درتاریخ دو سده ی اخیر ایلمان نیستیم، چرا که آثار گرانسنگ محققینمان را در پستوی خانه نهان می داریم و هرکدام نقشی از خیال خود در مباحثه و مجادله می بافیم.
اگر کتاب های کاوه بیات و منصور نصیری طیبی خوانده شوند، چه بس منازعه ها و اختلاف ها که از میانه برخیزد و وفاق و دوستی به میان آید.
حیرانم از این همه ادعایی که حاصل رنج دوران این گرانمایگان را نادیده می انگاریم. کتاب های این عزیزان اگر خوانده شوند، برداشتی واقعی و منصفانه از نقش خویش بر لوح تاریخ به دست خواهیم آورد.
این دریافت صحیح از گذشته ما را به رفتاری درست در آینده رهنمون خواهد کرد. حیف است رنج منصور را در کتاب هایش نبینیم، کتابش را برای گشودن راهی دیگر بر ناشناخته ها یا کم شناخته های اجدادمان تشجیع و تجهیز نکنیم.
با هم کتاب بخوانیم.
موفق وشادان باشید!
منبع: کانال چاغداش
دیدگاهتان را بنویسید