هما بی بی صولت قشقایی در گذشت
دکتر محسن رجایی پناه (جامعه شناس)| تحصیلکردگان قشقایی، اهالی قلم، هنرمندان، علاقه مندان به فعالیت‌های سیاسی به ویژه نمایندگی مجلس و عضویت در شوراها به یک چند دستگی و تشتت آرا فوق تصور دچار شده‌اند که همین امر سبب شده است ما در تمام صحنه شکست بخوریم و سرخورده شویم.
زمانی که چنین فاصله نگرش و تفاوت سلیقه‌های فاحش و حتی کاملا متضاد وجود دارد، سخن از وحدت و انسجام قشقایی حول محور قومیت چندان معنا ندارد.
ما قشقایی‌ها نسبت به دوران پیش از انقلاب کاملا دچار دگرگونی عجیب شده‌ایم:
✒️در دروان پیش از انقلاب هرچند در انجام فرایض دینی و مراسم و مناسک و حواشی آن همه افراد قشقایی مشارکت و حضور نداشتند، اما به شکل یکدست و سنتی خود را شیعه ۱۲ امامی و بلکه به انضمام حضرت عباس ۱۳ امامی می‌دانستند. نام ائمه و اعتقاد به معجزات اماکن مقدس در انان نهادینه شده بود و ما از این نظر هیچ تنش دینی و اعتقادی با هم نداشتیم و تکریم ماه محرم و زیارت امام زاده‌ها از جمله مظهر و تبلور چنین نگرش بود.
در دهه پنجاه با ورود تعدادی از فرزندان قشقایی به دانشگاه‌ها و نفوذ نظام کمونیستی شوروی سابق هر چند به طور غیر مستقیم برخی از دانشجویان ما را نسبت به مسایل دینی دچار تردید کرد و اکنون کار به جایی رسیده که حتی اگر بخواهیم انکار کنیم، می‌دانیم که در همین نظام جمهوری اسلامی تحصیلکردگان مخالف ادغام دین و سیاست بسیار داریم که با دلایل علمی دیدگاه خاص خود را دارند.
طبیعی است که در یک مجموعه رسانه‌ای و حتی مجازی صنفی جمع کردن چنین افراد دورهم کار چندان ساده نیست و در همان ابتدای کار کسی که عاشق سفر پیاده به کربلاست و کسی که اصلا با نهاد دین مسئله دارد، آبشان به یک جوی نمی‌رود. به عبارت فلسفی، این رخداد همان جمع اضداد است که بسیار بعید است.
✒️ جمعی از افراد قشقایی ایثار گر، جانباز، خانواده شهید، عضو رده پایین بدنه نظام و وفادار به رهبری و اصول کلی حاکم بر کشور هستند. این در حالی است که برخی دیگر آسیب دیده نظام، ضربه خورده، محرومیت سیاسی اجتماعی چشیده و شاهد تضییع حقوق خود هستند و با نظام زاویه دارند. طبیعی است که جمع این دو طیف نیز آسان نیست.
✒️ جمعی از تحصیلگردگان قشقایی برای زبان و فرهنگ قشقایی هویت مستقل قائلند و معتقد به وام گیری و‌گرته برداری نیستند. این گروه مغضوب گروه دیگر هستند که عاشق زبان و خط ملت و جهان ترک از جمله ترکیه ، جمهوری اذربایجان و سایر کشورهای ترک زبان آسیای میانه هستند و هر گونه فعالیت رسانه‌ای و نوشتاری و گفتاری را در قالب تاریخ ترکان جهان و زبانی می‌دانند که به لاتین نوشته شده باشد و از واژگان عربی و فارسی در ان خبری نباشد. این طیف ازدوستان معتقدند که نوعی راسیسم بر کشور حاکم است و آن بخش از فرزندان قشقایی که مانند انان فکر نمی کنند، در واقع آسیمله شده و هویت خود را ازدست داده‌اند.
✒️در زمینه سیاسی نیز ، برخی از تحصیلکردگان ما با عبرت گیری از کودتای ۱۳۳۲ و رفتار ضد حکومتی ایلخانان تلاش کرده‌اند خود را به بدنه نظام اسلامی کاملا نزدیک کرده و بکوشند تا هم برای ارتقا موقعیت خود و هم اگر بتوانند که من به شخصه تردید دارم، به جامعه محروم قشقایی خدماتی را ارائه دهند.
همین گروه باز در مقابل خود جبهه مخالف یا اپوزیسیون قشقایی را دارند که ازوقایع خرداد ۸۸ ، ابان ۹۸ ، هدف گیری هواپیمای اوکراینی و محدودیت های ناعادلانه که در انتخابات مختلف شاهد بوده‌اند، کاملا ناخرسندند.
با همین چند سطر مطلب درمی‌یابیم که ما قشقایی‌ها مانند سایر اقوام به ویژه کردها، بختیاری‌ها و بلوچ‌ها و اذربایجانی‌ها دارای خط مشی معین و اهداف کلان مشخص نیستیم .
به همین دلیل نه تنها در این گروه مجازی، بلکه در تمام گروه‌های مجازی که افراد آن سنخیتی با هم ندارند، این بی میلی، خروج از گروه، انفعال و عدم واکنش به نوشته‌ها و در خواست ها وجود دارد.
با سلام تحلیل دقیق و سنجیده ای از وضعیت قشقایی ارائه فرمودیدید ولی امید انجاست که این طیف های گسسته و این عقاید متضاد در مقام گفتگو و چالشهای عصر حاضر و در اثر فشار زمانه حاضر ،برسند به نقطه مشترکی که پس از تعدیل افراط و تفریط ها حقایق را از پس نقابها دریابند و با اجماع بر حقیقت اینده روشنتری را رقم بزنند.